Ρομπόλα

Η πρώτη μαρτυρία που έχουμε για καλλιέργεια ρομπόλας στην Κεφαλονιά προέρχεται από έγγραφο του 1520 και αφορά απογραφή εκκλησιαστικής περιουσίας. Επειδή όμως το κλήμα αυτό είναι ουσιαστικά εγκλιματισμένο είδος ασπροστάφυλου αμπελιού, που, μέσα στο ιδιότυπο κλίμα της Κεφαλονιάς και ριζωμένο στο ασβεστολιθικό έδαφός της, προσάρμοσε τις ανάγκες ανάπτυξής του και καρποφόρησε στις ιδιαίτερες αυτές εδαφοκλιματικές συνθήκες για να επιβιώσει, τις αρχικές του καταβολές πρέπει να τις αναζητήσουμε αιώνες πριν, και βέβαια μέσα στον αγροτικό χώρο του νησιού γιατί παρά-όξου ή ποικιλία αυτή δεν ευδοκιμεί.

Παρότι υπάρχει σταφύλι με την ίδια ονομασία και στα γύρω νησιά, δεν έχει καμιά σχέση με το κεφαλλονίτικο είδος, που παράγει λευκό υπόξανθο σταφύλι, με στρογγυλή και λεπτόφλουδη ρώγα, και κρασί χρυσαφένιο, με διακριτικό άρωμα, όξινη αντίδραση και γεύση φρεσκοκομμένου φρούτου.

Σωστότερα μπορούμε να ισχυριστούμε πως κάποιο ασπροστάφυλο κλίμα, κοινός γεννητής, προσαρμόστηκε στις κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες του κάνε νέου οικιστή του, δημιουργώντας ισάριθμες νέες ομώνυμες ποικιλίες με καταφανή τοπική ιδιαιτερότητα.

Ο Ιταλός περιηγητής Pellegrino Brocardi, που επισκέφθηκε τοα Ιώνια νησιά το Μάη του 1557, μνημονεύει τη ρομπόλα, αναφερόμενος και στο σταφύλι και στο παρασκευαζόμενο κρασί της το οποίο πολύ εκθειάζει.

Ενώ οι διάφοροι τύποι κρασοστάφυλων αμπελιών ευδοκιμούν στα πεδινά, η ρομπόλα προτιμάει τα ορεινά πλαγιαστά εδάφη. Όχι πως η ρομπόλα δεν αναπτύσσεται και στους κεφαλλονίτικους κάμπους. Μα και το σταφύλι που δίνει εκφυλίζεται σε πιο άγριο και με ρώγα χοντρόφλουδη, και το κρασί που βγάζει είναι πιο βαρύ, λιγότερο αρωματικό και κατά μερικούς τόνους σκουρότερο. Αυτή η «καμπίσια ρομπόλα» είναι εκείνη που παντρεύεται με το τσαούσι και δίνει ένα κρασί, που έχει την ονομασία αλλά ούτε την τιμή μήτε τη χάρη της ορεινής ρομπόλας.

Η λέξη ρομπόλα δέχτηκε πολλές ερμηνείες.  Οι καθηγητές Heinrich και Renee Kahane, σε βιβλίου που κυκλοφόρησε στα 1940, συσχετίζουν την λέξη ρομπόλα με το λατινικό ribola., για ένα είδος κρασιού που ευδοκιμούσε στην Ίστρια. Επρόκειτο για ένα κόκκινο κρασί, που κατά το 14^ο αιώνα καλλιεργούσαν στις περιοχές της Ίστριας, Αδρία, Αιμίλιας και Γένοβας. Το  ribola είναι παράγωγο του rubellus, που σημαίνει κοκκινωπός. Όμως αυτές οι εξηγήσεις δεν είναι ικανοποιητικές μια και είναι άσχετες και προς το είδος του σταφυλιού και με την ποιότητα του κρασιού που παράγει.

Σε διάφορα χωριά της Κεφαλονιάς και στις απέναντι ακτές με μακραίωνη επαφή με αγροτικές εργασίες και που έχουν είδη σταφυλιών που τα ονομάζουν ρομπόλα διαπιστώνεται ότι ρομπολιές ονομάζουν τα άκακα αστεία και πειράγματα, δηλαδή εκείνα που ευθυμούν και τέρπουν χωρίς να προκαλούν ενόχληση. Και επειδή το κρασί της ρομπόλας έχει αυτές τι ιδιότητες, είναι δηλαδή ποτόν διεγερτικό όπερ πίνων τις δεν χρειάζεται να αριθμή τα ποτήρια, πήρε την ονομασία της ρομπολ(ι)άς γιατί ήταν ευχάριστο και ακίνδυνο.

Η παραγωγή του κρασιού στην Κεφαλονιά, ως τις μέρες μας, ακολουθεί την καμπύλη των ιστορικών πεπρωμένων της. Κανένα γεωργικό προϊόν δεν έχει ταυτιστεί τόσο με την ιστορία του νησιού, όσο τα προϊόντα  της αμπέλου.